Tijdschriftenblog 129; 200 Jaar Koninkrijk

Gepubliceerd op: 11 januari 2014 15:08

De Openbare Bibliotheek Amsterdam heeft een grote afdeling met ca. 1500 kranten en tijdschriften. Het gaat daarbij om algemene bladen, maar ook om vaktijdschriften en literaire periodieken. Het tijdschriftenblog probeert telkens aan de hand van een speciaal thema een beeld te schetsen van een klein deel van de afdeling. Van november 2013 tot oktober 2015 wordt 200 jaar Koninkrijk herdacht. Startschot was de nagespeelde landing van Prins Willem Frederik, de latere Koning Willem I, in Scheveningen. Ook in tijdschriften uit de rubriek Wereldoriëntatie/Geschiedenis is aandacht besteed aan de vorming van ons Koninkrijk en wat daaraan voorafging.

De Bataafse Republiek

Het tijdschrift Kleio; voor docenten geschiedenis en staatsinrichting, besteedt in het decembernummer van 2013 uitgebreid aandacht aan de Bataafse republiek. Joris Oddens gaat in een uitgebreid artikel in op de politieke vertegenwoordiging tijdens de Verlichting en met name tijdens de Bataafse Republiek. De Staten-Generaal tijdens de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden bestonden uit vertegenwoordigers die een bindend mandaat hadden; zij moesten ruggespraak houden met hun lastgevers, hetgeen de besluitvorming vertraagde. De Nationale Vergadering die vanaf 1 maart 1796 bijeenkwam kende representanten zonder bindend mandaat. De overgang tijdens de Bataafse Republiek naar volksvertegenwoordiging met een vrij mandaat en met een stelsel van periodieke verkiezingen kan beschouwd worden als een eerste stap in de overgang naar onze hedendaagse vertegenwoordigende democratie.

De eerste koning

Willem I was wel onze eerste koning van Oranje, maar niet de eerste Nederlandse Koning. Dat was Lodewijk Napoleon, de broer van Napoleon Bonaparte, die “Koning van Holland” was van 1806-1810. In laatstgenoemd jaar verving Napoleon hem en werd Nederland tot 1813 bij Frankrijk ingelijfd.
Speuren en Ontdekken; het Historisch Nieuwsblad van Ouder-Amstel is een nieuwe titel in onze collectie. In het decembernummer besteedt het tijdschrift zowel aandacht aan het begin van de Bataafse Revolutie in Ouder-Amstel, als aan Lodewijk Napoleon. De eerste Hollandse koning bestelde bij de Amstelporseleinfabriek een porseleinen dinerservies van bijna 1000 delen voor zijn nieuwe behuizing : het Paleis op de Dam. In 1808 werd het servies geleverd; daarna kwam de productie in de fabriek tot stilstand omdat door het continentale stelsel de levering van porseleinaarde stagneerde en burgers en kooplieden geen geld meer hadden om porselein te kopen.

De Oranjes

Geschiedenismagazine van november 2013 staat grotendeels in het teken van de herdenking van Tweehonderd jaar Koninkrijk. Bovengenoemde Joris Oddens levert ook aan dit blad een bijdrage over de Nationale Vergadering. Verder wordt stilgestaan bij de chaotische overgangsperiode tussen de landing bij Scheveningen en de uiteindelijk troonsbestijging.
Een complicerende factor was dat ook Lodewijk Napoleon na de nederlaag van zijn broer pogingen in het werk stelde om in 1813 terug te keren op de troon. Als klap op de vuurpijl is er een artikel van Jeroen Koch, Jeroen van Zanten en Dik van der Meulen, de respectievelijke auteurs van de onlangs verschenen biografieën van Willem I, Willem II en Willem III, de eerste vorsten van het koninkrijk.

Drie vorsten

Over deze drie biografieën verscheen ook in Vorsten nr. 13 (2013) een artikel in het kader van 200 jaar Koninkrijk. De drie biografen kregen volledige toegang tot de archieven van hun koningen, die ondergebracht zijn in het Koninklijk Huisarchief. Vorsten sprak met de drie biografen, vlak voor hun officiële boekpresentatie. Vorsten is te vinden bij de rubriek Algemeen.

Fred Kolman.