Een nacht in het leven van een amateurastronoom
De bibliotheektelescoop is een ideale telescoop om je eerste sterrenkijkervaringen mee op te doen. Je kan ermee naar de maan en planeten kijken, en als het meezit ook een paar ‘deep-sky’ objecten meepikken, zoals het andromeda-sterrenstelsel of de bolhoop M13. Maar wat dan verder? Hoe gaan ervaren amateurastronomen te werk? Esther Hanko, Outreach-coördinator Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica van het Anton Pannekoek Instituut, vertelt erover.
Een goede voorbereiding...
"Als we even het kijken met de bibliotheektelescoop opschalen, dan kom je bij mij: ik heb een wat grotere telescoop die ik meeneem naar donkere plekken om te sterrenkijken. Van tevoren schrijf ik op wat ik allemaal wil bekijken, en als het dan eindelijk weer eens helder dreigt te gaan worden rond nieuwe maan, begint de spanning: F5-en op weersites, discussies in de chatgroep, checken: zijn alle batterijen opgeladen, moet ik nog tanken? Als alle seinen op groen staan, spreken we meestal af met een groepje om te gaan waarnemen bij een donker bos in de kop van Noord-Holland."
Ik las voor het eerst over het Library Telescope Project in 2014, in een tijdschrift voor amateurastronomen, en heb het altijd zo’n fantastisch idee gevonden! Omdat we momenteel vanwege Corona geen sterrenkijkavonden kunnen organiseren bij het API, vond ik dit een mooi moment om een telescoop naar de mensen toe te brengen in plaats van andersom.
— Esther Hanko
Waar kijk ik naar?
"Aangekomen bij het bos, kletsen we eerst even wat, terwijl onze ogen wennen aan het donker en we onze spullen uitpakken en opstellen. En dan begint het grote zoeken. Want je kan natuurlijk niet ruiken waar je moet kijken. Het beeldveld van een telescoop is maar een fractie van de hele hemel, dus we gebruiken daar een sterren-atlas voor. In zo’n atlas staan alle sterren tot een bepaalde helderheid, en je gebruikt een speciale zoek-telescoop bovenop je kijk-telescoop om je te oriënteren. Je gebruikt vervolgens de patronen in de sterren om van de helderste sterren naar minder heldere sterren naar je gewenste object te gaan."
Verrassende ontdekkingen
"Het leuke van starhoppen is dat je vaak nog allerlei leuke patronen in de sterren kunt zien, ik kan me nog een ‘starhop’ herinneren in het sterrenbeeld Zwaan dat me deed denken aan een golfslagbad, en er is een zogenaamd ‘asterisme’ op weg naar het Sombrerosterrenstelsel dat “The Stargate” heet, refererend aan de Science-Fiction serie uit de jaren ’90. Soms leer je de weg naar een object uit je hoofd, vooral de allermooisten natuurlijk. Maar de kick van een object voor het eerst vinden en bekijken is voor de meesten van ons toch het grootst."
lees meer over de bibliotheektelescoop