Helaas speelt het diep trieste November (1969) in de buurt van Parijs, dus die kan ik thuislaten. Het wordt De drie misdaden van mijn vrienden (1938). Meteen zit ik in een meeslepende beschrijving van Luik op 11 november 1918, 99 jaar geleden dus! “De oorlog is afgelopen! De wapenstilstand is getekend!” Zeker. De Duitsers dwaalden nog in de stad. Een oneindige rij van vrachtwagens, kanonnen, rijdende keukens en vermoeide soldaten strekte zich in oostelijke richting uit en de officieren rukten hun insignes af. ( ) De geallieerden zijn op vijftig kilometer afstand…Toen, nu men toch bezig was, plunderde men de winkels die ervan verdacht werden handel te hebben gedreven met de vijand en de glazen kasten vlogen door de vensters, de goten lagen vol hammen terwijl de machteloze politie alleen maar zei: “Verniel, maar steel niets!” 

Verkenning van Luik

Luik is een stad met veel gezichten. Spectaculair, zoals het treinstation, schilderachtig, zoals de straat met de eindeloze trappen -een uitdaging voor sportievelingen en lelijk, met liefdeloos gebouwde flats aan de Maas. Dat maakt een wandeling fascinerend.

Midden in het centrum lopen we al snel tegen het beroemde Simenonbankje aan. Ik neem met De drie misdaden.. plaats en laat me vereeuwigen met mijn boekenheld. De folder in de voetsporen van Simenon bewaar ik verder voor thuis. We genieten twee dagen met volle teugen van het drukke Luik met zijn gezellige cafés en restaurants.

Onuitputtelijk...

...is maar één van de vele karakteriseringen voor Simenon. Onverzadigbaar -bij de huidige #metoo-discussie zou hij er niet goed vanaf komen, deze naar eigen zeggen vrouwenverslinder. Onrustig ook,en dus altijd op zoek naar rust. Een man met behoefte aan rituelen: hij kon pas schrijven als aan al zijn wensen was voldaan, een week later was er een roman. Nakijken, bijslijpen, daar begon hij niet aan, dat zou de sfeer, de intuïtief gekozen ambiance van het boek maar verstoren. Een briljant romancier, met twee pijlen op zijn boog: de heerlijke Maigretpoliciers, die ondanks de heftige misdaden vrijwel altijd tamelijk geruststellend afliepen; en de meer dan 100 afzonderlijke romans met hun bijna altijd sombere mensbeeld. Keer op keer vragen gerespecteerde literaire auteurs zich af wat Simenon toch tot zo’n grote schrijver maakte. André Gide, Simon Vestdijk, Pierre Dubois, Maarten ’t Hart: ze zijn diep onder de indruk van zijn psychologisch inzicht, zijn vermogen om geen woord te veel te schrijven. Eigenlijk schreef hij geen enkel mislukt boek -dat wil zeggen toen hij besloot als Georges Simenon te publiceren en zijn journalistenleven in het woelige Parijs van de jaren ’20 te laten voor wat het was. 

Luik bij Simenon

Zelfs het nogal warrige De drie misdaden van mijn vrienden, misschien door de slordige vertaling, is fascinerend in zijn suggestieve weergave van de escapades van een kunstzinnige jeugdbende in het bezette Luik. Dat deze titel niet in de folder voorkomt is merkwaardig,  want een aantal gebeurtenissen gebruikte hij eerder in andere boeken. Zoals de zelfmoord van de kleine K… aan de deurklink van de Saint-Pholienker, in een van de allereerste Maigrets (Het lijk aan de kerkdeur). Maar die Maigret speelt zich ‘gewoon” in Parijs af. In De rode ezel (1932) verplaatst Simenon de gelijknamige herberg uit Luik naar Nantes, de plek trouwens waar een van de hoofdpersonen uit De drie misdaden naar toe vlucht. En waarom ook niet? 

Verder komt Luik bij Simenon minder vaak terug dan je zou denken. Vooral in zijn “autobiografische” boeken als Toen ik oud was en Ik herinner mij… Plus in de ingesproken boeken als Destineés, Les libertés qui nous reste-en dat zijn zeker niet de beste. In 1972 besloot Simenon dat hij stopte met schrijven. Hij ging over tot het inspreken op tape van wat hem inviel. Omdat hij Simenon was, gaf men deze boeken wel uit, maar verkopen deden ze niet -op twee vertalingen na verschenen de overige titels niet in het Nederlands. Maar dan blijven er nog 200 prachtige titels over!

Kortom: ga naar Luik, lees enkele van de genoemde Simenon en combineer ze met de folder van www.visitezLiège.be. Kom terug uit Luik, ga naar de bibliotheek of (tweedehands)boekhandel en stort u (weer) in de overweldigende wereld van Georges Simenon. Miljoenen, onder wie Martin Bril, gingen u voor of volgden u na.

Mijn 5 favoriete Simenons (zonder Maigret):

1. Stoplicht (1964) 
2. De burgemeester van Veurne (1938) 
3. De trein (1961) 
4. De weduwe Couderc (1940) 
5. De merel in de tuin (1956)

Leo Willemse, geboren en getogen in Amsterdam-Noord, werkte vanaf 1973 in talloze functies bij de OBA. Hij nam afscheid in april 2017. Gelukkig schrijft hij nog met regelmaat boekenblogs voor de OBA. Hij leest ongeveer 100 boeken per jaar, van literatuur tot strips. Het resultaat van meer dan 60 jaar lezen vind je terug in zijn Boekenblog waarmee hij in 2010 begon.

Lees meer OBA-blogs